Notlar
Anahat
TÜRKİYE

 PAMUK LİF VERİMLERİNDE

ÜLKESEL ve BÖLGESEL

TRENDLER
SUNUŞ ÖZETİ
GİRİŞ
YÖNTEM
SONUÇLAR
KANAAT
GİRİŞ
Pamuk Türkiye tarım ve sanayisi için önemli bir üründür.
Bitkisel üretimde maliyetler artmakta, ürün satış fiyatları göreceli olarak düşmektedir.
Üretimde verim, verimlilik ve karlılık ile küresel rekabet önem arzetmektedir.
Ülkesel ve bölgesel lif verim trendleri ve üretim risklerinin incelenmesi yararlı olacaktır.
YÖNTEM
Türkiye pamuk lif verimleri (1932-2000)
Bölge pamuk lif verimleri (Antalya, Ege, Çukurova, GD Anadolu) verimler (1962-2000)
Trend dönemlerini belirleme (Hareketli ortalama ve görsel değerlendirme yardımıyla)
Türkiye verimleri (1932-2000), beş dönem halinde:    (1932-58), (1956-64), (1962-74), (1971-85), (1982-2000).
Bölge verimleri (1962-2000) üç dönem olarak:          (1962-74), (1971-85), (1982-2000).
Trend analizi (doğrusal regrasyon).
Değişim katsayısı (CV).
TÜRKİYE PAMUK LİF VERİMLERİ (1932-2000)
TÜRKİYE PAMUK LİF VERİMLERİ (1932-2000)
TÜRKİYE PAMUK LİF VERİMLERİ (1932-2000)
TÜRKİYE PAMUK LİF VERİMLERİ (1932-2000)
TÜRKİYE PAMUK LİF VERİMLERİ (1932-2000)
SULAMA’nın ETKİSİ
1950’li yıllar ile başladı
1960, yaklaşık % 50 sulanabilir alan
1980, yaklaşık % 85 sulanabilir alan
2000, yaklaşık % 95 sulanabilir alan
1960-2000 döneminde lif verimi üzerine en önemli katkının sulama ile sağlanmış olduğu söylenebilir.
SUNİ GÜBRE’nin ETKİSİ
1950’li yıllar ile başladı
1960’dan sonra hızlandı
1980’li yıllardan sonra ise suni gübre kullanımı tamamen yaygınlaşarak optimum seviyelere ulaştı.
PESTİSİTLER’in ETKİSİ
Özellikle 1960’lı yıllardan sonra pamuk zararlılarına karşı kimyasal mücadele yöntemleri kullanılması yaygınlaştı.
1980’li yıllardan sonra kullanılan pestisitlerin daha etkili olduğu söylenebilir.
YENİ ÇEŞİTLER’in ETKİSİ
1954 >> Akala
1962 >> Deltapine15/21
1965 >> Coker 100A/2 (61-179)
1968 >> Carolina Queen
1975 >> Nazilli 66-100
1980 >> Sayar 318
1982 >> Çukurova 1518
1984 >> Nazilli 84
1987 >> Nazilli 87
1992 >> Erşan 92, Maraş 92
1990- 1995 >> Şirket çeşitleri ve                             Delinte Tohumluk Kullanımı
DEĞİŞİK DÖNEMLER İTİBARİYLE TÜRKİYE PAMUK LİF VERİMLERİNE
DAİR DOĞRUSAL REGRASYON  PARAMETRELERİ
ÜLKESEL ve BÖLGESEL  PAMUK VERİMLERİ (1962-1974)
ÜLKESEL  ve BÖLGESEL  PAMUK LİF VERİMLERİNE DAİR DOĞRUSAL REGRASYON  PARAMETRELERİ      (1962-74)
TÜRKİYE ÜLKESEL ve BÖLGESEL  VERİM TRENDLERİ (1962-1974)
ÜLKESEL ve BÖLGESEL  PAMUK VERİMLERİ (1971-85)
ÜLKESEL  ve BÖLGESEL  PAMUK LİF VERİMLERİNE DAİR DOĞRUSAL REGRASYON  PARAMETRELERİ (1971-85)
TÜRKİYE ÜLKESEL ve BÖLGESEL  VERİM TRENDLERİ (1971-85)
ÜLKESEL ve BÖLGESEL  PAMUK VERİMLERİ (1982-2000)
ÜLKESEL  ve BÖLGESEL  PAMUK LİF VERİMLERİNE DAİR DOĞRUSAL REGRASYON  PARAMETRELERİ (1982-2000)
TÜRKİYE ÜLKESEL ve BÖLGESEL  VERİM TRENDLERİ (1971-85)
TÜRKİYE PAMUK LİF VERİMLERİNDE
 DÖNEMLER İTİBARİYLE GÖZLEMLENEN 
% DEĞİŞİM KATSAYILARI (CV)
TÜRKİYE  PAMUK LİF VERİMLERİNDE
 DÖNEMLER İTİBARİYLE GÖZLEMLENEN
% DEĞİŞİM  KATSAYILARI
 (CV)
BÖLGELER ve DÖNEMLER İTİBARİYLE
DEKARA LİF VERİMİ
% DEĞİŞİM KATSAYISI  (CV)
BÖLGELER ve DÖNEMLER İTİBARİYLE DEKARA LİF VERİMİ DEĞİŞİM KATSAYILARI  (CV)
SONUÇLAR (I)
Türkiye pamuk lif verimleri 1932-2000 döneminde yaklaşık 6 kat artmıştır.
Benzer verim artışları her dört bölge için geçerlidir.
Verim artışlarında başta sulama, gübreleme, pestisit kullanımı, yeni ve üstün bitki çeşitleri ile mekanizasyon seviyesi ve genel bitki yetiştirme bilgisinin artışı önemli rol oynamıştır.
Verim artışları belirli bölgelerde ve dönemlerde daha hızlı, belirli bölge ve dönemlerde ise daha yavaş olmuştur.
SONUÇLAR (II)
En düşük verim artışları, 1932-1958 ve  1971-1985 dönemlerinde görülmüştür.
1971-1985 dönemi verim artışı duraksamasında, hastalık ve zararlı baskısı ve o zamanki kimyasallar ile bunların yeterince kontrol edilememesi önemli olmuştur.
En yüksek verim artışları sırasıyla 1962-1974, 1956-1964 ve 1982-2000 yılları arasında gerçekleşmiştir.
SONUÇLAR (III)
1960’lı yılların başlarında bölgeler arasında önemli verim farklılıkları söz konusu iken, özellikle 1985’ten sonra bu farklar süratle azalmaya başlamış ve bölge verimleri birbirlerine hayli yakınlaşmıştır.
1982-2000 dönemindeki verim artışlarında yüksek verimli, solgunluk hastalığına toleranslı, yüksek lif randımanlı  çeşitlerin ve yeni böcek öldürücülerinin (pretroidler) kullanılması etkili olmuştur.
SONUÇLAR (IV)
Türkiye pamuk lif verimi riski 1932-2000 sürecinde önemli ölçüde azalarak yaklaşık % 14’ten % 6’ya kadar düşmüştür.
Bu durum pamuk üretiminin giderek daha kontrollü şartlar altında yapıldığını, artan verim seviyelerine rağmen verim istikrarının sağlandığını göstermektedir.
SONUÇLAR (V)
Verim riski en düşük ve verim istikrarı en yüksek olan bölge Ege Bölgesidir.
Bu açıdan en az istikrarlı ve en çok risk taşıyan bölge Güneydoğu Anadolu bölgesi olmakla birlikte bu bölgede de verim istikrarı giderek artma eğilimi göstermektedir.
SONUÇLAR (VI)
Pamuk verim artışlarında modern yetiştirme tekniklerine ilave olarak, mekanik ve kimyasal teknolojiler ile yeni bitki çeşitleri ve kaliteli tohumluk kullanımının da katkısı büyük olmuştur.