Notlar
Anahat
ULUSLARARASI TİCARET ANLAŞMALARI: PAMUK, TEKSTİL VE GİYİM SEKTÖRLERİNE ETKİLERİ
ANLAŞMALAR
DTÖ-Tarım Anlaşması
İç Destekler
Gümrük Vergileri
İhracat Sübvansiyonları
DTÖ-Tekstil ve GiyimAnlaşması
ÇED’lerin sona erdirilmesi
Anlaşmanın yapısı liberalizasyonu Ocak 2005’e erteledi.
BÜYÜK ÜRETİCİLERDE DURUM
ABD, Avustralya, Çin dışındakiler panuk ihracatına vergi veya kısıtlama koyarak tekstil sektörünü desteklemeyi denemiş destekleyen ülkeler.
ABD iharacatı destekliyor. DTÖ taahhütleri bağayıcı olmaktan uzak. 1996-2002 dönemi için ayrılan kaynak 1999’da bitti. Desteği 2002’ye kadar sürdürecek yeni kaynak sağlandı.
BÜYÜK ÜRETİCİLERDE DURUM (2)
FAIR yasası iç desteklere sınır getirse de, pamuk dahil afet ödemeleri ile yasa delinmiş durumda
Ürün sigortası desteğinden en fazla yararlanan ürünlerden biri pamuk
ABD cephesinde yeni bir durum yok.
AB-OTP’ye dahil olmasa bile Yunanistan’ın üyelik sözleşmesi nedeniyle Birlik Pamuk üreticilerine yaklaşık 700-900 milyon euro/yıl destek var.
BÜYÜK ÜRETİCİLERDE DURUM (3)
Çin muamma. Son on yılda üretilen pamuk kalitesi çok yükseldi.
DTÖ’ye henüz üye olamadı
Pamukta iç piyasayı açacak gibi görünüyor
TOK kullanacak. %1 tarife ile 743 bin ton (98 ithalatı 200 bin ton). 2004’de 894 bin ton. Kota üstü tarife %67.
İhracat sübvansiyonları tamamen kalkıyor,
İç desteklere sınır getirilerek indirim yapılıyor.
TA’NIN OLASI ETKİSİ DÜŞÜK
Yeni görüşme döneminde varolan çerçeve kalırsa TA’nın pamuk ticaretine etkisi düşük (Çin?).
Ancak, ihracat vergi ve kısıtlamalarının fiyat bozucu etkisinden dolayı TA’ya dahil edilmesi denenebilir.
Ürün sigortası desteği ve afet yardımları gibi dolaylı fiyat bozucu destek araçları sorgulanabilir.
Pamuk ticaretine etki büyük oranda TGA’nın sona ermesiyle oluşacak.
TGA: SORU
TGA’DAN SONRA KORUMA NASIL DEVAM EDECEK?
VEYA
SÜREGELEN TG SEKTÖRÜNÜ KORUMA GÜDÜSÜ ANLAŞMAYI NASIL ETKİLEYEBİLİR?
NASIL GELİNDİ?
50’lerin ikinci yarısında Japonya ABD’ye, Hong Kong, Pak. ve Hind. İngiltere’ye “gönüllü ihracat kısıtlaması” uygulamaya başlandı.
Özellikle 70’lerin başında Asya ülkeleri GÜ’leri tehdit edecek düzeyde büyüdüler
ÇED 1974’de 4 yıllığına yürürlüğe girdi.
Yıllar geçtikçe karmaşıklaşan anlaşmalar için UR’da bulunan çözüm ortadan kaldırmak: TGA
TİCARET AKIMLARINDA GELİŞMELER
ÇED sonrası dünya ticaret akımlarında ayırım yapmak gerek
TEKSTİL: GÜ payları azalırken, önemli üretici konumunda olan GOÜ’lerin payları arttı. Küçük üreticilerin payları az ve değişim yok
GİYİM: Aynı yönde fakat daha şiddetli. Büyük GOÜ’ler dışındaki GOÜ’lerin pazar payları önemli oranda arttı
Eğilim tekstil makinaları ticaretinden de izlenebilir.
TGA: GENEL ÇERÇEVE
TGA 4 dönemde 2005 yılında yürürlükten kaldırılacak.
Kota uygulanmaya devam edilen ürünlerde kotalar genişletilecek.
Serbestleştirme dört grupta toplanan ürünleri içerecek.
Taraf olan ülkeler için Anlaşma bağlayıcılığı kesin.
Anlaşmanın yapısı GÜ’lere serbestleştirmeyi 2005’e erteletmeye olanak tanıdı.
KORUMA DIŞINDA ETKENLER
Bölgesel ticaret anlaşmaları
Bölgesel talep değişiklikleri
Olağan gelişme eğilimleri
Üretimde faktör yoğunluğunda kaymalar
Tekstil ve makina etkileşimi
TGA’YA İLİŞKİN SİNYALLER: KÖTÜ
1996 Singapur Bakanlar toplantısına hazırlık toplantılarında GOÜ’ler piyasaların beklendiği ölçüde açılmadığı şikayetleri sonuçsuz kaldı.
GÜ’ler 1999 Seattle Bakanlar toplantısında da görüşmelerin ertelenmesine neden olan emek standartlarını öne sürerek GOÜ’ler püskürtüldü.
Kriz sonucu oluşacak fiyatlar GÜ’lerin koruma önlemlerini artırabilir (Anti-damping uyg.)
TGA’YA İLİŞKİN SİNYALLER: İYİ
Norveç ve Kanada gibi ülkelerin T ve G’de uyguladıkları bazı kısıtlamaları kaldırmalarını diğer ülkeler izleyebilir
Tekstil ve tekstil makinaları sektörünün etkileşimi çıkar çatışması yaratabilir
Krizler uluslararası örgütlerin baskısıyla geriye dönüşü önleyebilir
GECİKMELİDE OLSA, T VE G SEKTÖRLERİNİN SERBESTLEŞTİRİLMESİ KAÇINILMAZ
TÜRKİYE’NİN REKABET ÜSTÜNLÜĞÜ?
Tarım politikaları belirsiz
Emek maliyet avantajı kayboluyor
Tüketim merkezine yakınlık avantajı AB’nin ikinci genişlemesiyle kaybolabilir
Avantajlı olunan piyasa segmenti değişiyor
Üst segmenti zorlamak, genişleyen orta segmentte yer kapmak gerekiyor.
AB-Gümrük Birliği? AB’nin STA’ları?
Rekabet üstünlüğünü sağlamanın önemli unsurlarından biri olan makro istikrar yok.