TÜRKİYE’DE ÖZELLEŞTİRME UYGULAMALARININ TARIM KESİMİNE ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yrd. Doç. Dr. Harun TANRIVERMİŞ, Dr. Erdemir GÜNDOĞMUŞ, Yrd. Doç. Dr. Vedat CEYHAN, Yrd. Doç. Dr. Halil FİDAN ve diğerleri

Gelişmiş ülkelerde 1970’li yıllardan itibaren kamu iktisadi işletmelerinin yeniden yapılandırılması ve özelleştirilmesine yönelik politikalar uygulanmıştır. Daha sonraki yıllarda özellikle uluslararası finans kuruluşlarının da etkisiyle bu politikalar gelişmekte olan ülkelerde de benimsenmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. Özelleştirme basit bir ekonomik süreç değil, sosyal ve ekonomik sonuçları olan, demokrasi ve hukuk kurallarına uygun olarak gerçekleştirilebilen ekonomik, mali ve idari reform olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda özelleştirmenin başarısı, toplumsal ve siyasi kararlılık çerçevesinde oluşturulacak istikrarlı bir program ve bunu uygulayabilecek güçlü siyasal irade ve toplumsal uzlaşmaya bağlıdır.

            Türkiye’de 1980’de benimsenen ekonomi politikalarının bir sonucu olarak 1986’da özelleştirme uygulamalarına başlanmıştır. Ülkemizde özelleştirme uygulamasına diğer ülkelerden farklı olarak, öncelikle tarıma dayalı sanayilerden başlanmıştır. Tarımsal faaliyet alanında özelleştirme uygulamasının olumlu ekonomik ve sosyal sonuçları, geniş kapsamlı özelleştirme politikalarının uygulanmasını olumlu etkileyebilmesi yönünden büyük önem taşımaktadır. Özelleştirme ile sağlanan avantajlar ve yaşanan olumsuzluklar, her ülkenin içinde bulunduğu ekonomik ve sosyal koşullara göre farklılık gösterecektir. Diğer yandan her bir kamu iktisadi kuruluşunun hammadde sağladığı, istihdam yarattığı ve ürününü pazarladığı kesimler farklı olduğundan, özelleştirme uygulamalarının etkilerinin mikro ve makro düzeylerde ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir.            

            Ülkemizde tarımsal faaliyet alanında görev alan kamu iktisadi kuruluşlarının özelleştirilmesi sürecine 1992’de gerekli altyapı ve kurumsal düzenlemeler yapılmadan başlanmıştır. Bu süreç halen devam etmektedir. Bu nedenle, bu çalışmada özelleştirme uygulamalarının tarım kesimi üzerine olan etkilerinin hem genel hem de seçilen örnek tarım işletmeleri çerçevesinde değerlendirilmesi yapılmıştır. 

Yayının tamamını alabilmek için lütfen bizimle irtibata geçiniz