Çin'in, 1983 yılında 245 bin ton olan yaş ipekböceği kozası üretimini 1994 yılında 840 bin tona çıkarmasının ardından, dünya pazarlarındaki talebin aynı oranda artmaması üzerine, kilosu 55-60 dolar olan ham ipek fiyatını 20-25 dolara kadar çekmesi, Türk ipekçiliğini zor duruma soktu.

Ham ipek üretiminin azalmasında rol oynayan unsurlar arasında, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşanan terör olayları, Trakya Bölgesi'nde yürütülen süne mücadelesinin ipekböceklerinin ölmesine neden olması, sanayinin gelişmesi ve hızlı kentleşmenin beraberinde getirdiği çevre kirliliği ve göç olayları ile genç neslin ipekböcekçiliğine olan ilgisinin azalması da yer aldı.

Üretimde rekor düşüş

Tüm bu olumsuzlukların etkisiyle, Türkiye'nin 1984 yılında 330 ton olan ham ipek üretimi, geçen yıl 7 tona kadar geriledi. 1983 yılında 2 bin ton olan yaş koza üretimi, 2001 yılında 46 tona inerken, ipekböceği yetiştiriciliği yapılan kent sayısı, 1985-2001 yılları arasında 41'den 13'e, köy sayısı da 2 binden 213'e düştü.

Türkiye'de tek olan ve 1888 yılından buyana ipekböcekçiliğinin gelişmesi amacıyla çalışma yürüten İpekböcekçiliği Araştırma Enstitüsü'nün Müdür Yardımcısı Erdem Durgut, sektörün yeniden ayağa kalkabilmesi için, öncelikle yaş koza üretiminin makul ve istikrarlı şekilde desteklenerek, Çin ve Orta Asya Türk cumhuriyetlerinin yıkıcı rekabetinden kurtarılması gerektiğini söyledi.

Durgut, ham ipek ithalatında ihtiyaç doğrultusunda hareket edilmesi ile yasadışı yollarla ham ipek, ipekli kumaş ve kuru koza girişini önlemek amacıyla alınacak ek önlemlerin sektörü canlandırabileceğini belirterek, bunun yanı sıra ipekböcekçiliğinin lokomotifi olan ipek halı üretim ve ihracatının artırılması için desen, kalite ve maliyet gibi konularda her türlü desteğin verilmesinin büyük önem taşıdığını vurguladı.