Dünya Bankası ile Tarımsal Reform Uygulama Projesi konusundaki müzakereler tamamlandı.

Ankara'da 28 Mayıs'ta başlayan müzakereler, dün sona erdi. Tarımsal yapı değişimi projeleri için 6 yılda sağlanacak toplam 600 milyon dolarlık kredi için Dünya Bankası'na verilecek Geliştirme Stratejisi Mektubu'nun, Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, Sanayi ve Ticaret Bakanı Ahmet Kenan Tanrıkulu, Devlet Bakanı Kemal Derviş tarafından imzalanması öngörülüyor.

Strateji mektubu ile birlikte, bankadan sağlanacak krediye ilişkin ikrazat anlaşmasının, 28 Haziran'da Dünya Bankası yönetiminin onayına sunulması bekleniyor. Banka yönetiminin onaylaması durumunda da projeler, Temmuz-Ağustos ayında uygulanmaya başlanabilecek.

Edinilen bilgiye göre, Ankara'da bir hafta süren müzakerelerde, Dünya Bankası desteği ile uygulanacak tarımsal dönüşüm projelerinin uygulama şartlarına son şekli verildi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın itirazları doğrultusunda, Dünya Bankası'nın buğday ithalatında gümrüklerin indirilmesi yönündeki isteği, anlaşma metninden çıkarıldı. Metinde, ticari ve iç piyasa şartlarına göre hububat ithalatında gümrük vergilerinin gözden geçirileceği hükmü yer aldı.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dünya Bankası'nın hayvansal ürünler ve yem hammadesi ithalatında gümrük vergilerinin indirilmesi isteğine de karşı çıktı. Kredi anlaşmasında, hayvansal ürünler ve yem hammaddesi ithalatında gümrük vergilerinin indirileceğine ilişkin bir hükme de yer verilmediği belirtiliyor.

Müzakerelerde, Dünya Bankası'nın doğrudan gelir desteği dışında tarıma verilen tüm desteklerin kaldırılmasını istediği, bakanlığın buna da karşı çıkarak, pamuk, ayçiçeği, soya gibi ürünlere verilen prim desteği ile hayvancılığa verilen suni tohumlama, yem üretimini teşvik gibi desteklerin devamını kabul ettirdiği kaydedildi. Gübre sübvansiyonu ise, 2002 yılında sona erdirilecek.

Bu yıl geçilmesi öngörülen doğrudan gelir desteği ile çiftçiye, gübre ve mazot gibi tarımsal ürünlerdeki fiyat artışına karşı bir miktar sübvansiyon sağlanmış olacağı ifade edildi. Doğrudan gelir desteği de bakanlığın istediği gibi, toprağı işleyen çiftçiye verilecek. Dünya Bankası, daha önce desteğin tapu kayıtları dikkate alınarak verilmesini istiyordu.

Doğrudan gelir desteği kapsamında, çiftçilere, 200 dekara kadar işledikleri arazi için, dekar başına 10 milyon lira ödenmesi öngörülüyor.

TMO'nun alımları

Anlaşmada, TMO'nun alımlarının azaltılacağına ilişkin hüküm de değiştirilerek, Ofis'in, hem stratejik amaçla hem de piyasayı düzenleme amacıyla alım yapabileceği hükmü konuldu. TMO, piyasayı düzenleyici kuruluş olarak görev yapacak ve etkin çalışır hale getirilecek.

Dünya Bankası'nın Türkiye'ye vereceğini açıkladığı 600 milyon dolarlık kredinin ilk 397 milyon dolarlık diliminin 2001-2004, kalanının da 2004-2006 döneminde serbest bırakılması öngörülüyor. Ancak, Türkiye'nin projeyi uygulama hızına göre, daha kısa sürede kredi kullandırılabilecek.

Verilen bilgiye göre, strateji mektubunun sunulması halinde, ikinci dilimin serbest bırakılması için tekrar bankanın yönetim kurulundan karar çıkmasını gerekmeyeceği belirtiliyor. Mektubun verilmesi halinde, ikinci dilim kredi, bankanın ilgili başkan yardımcısının onayı ile kullanılabilecek.

 

Kredinin kullanılacağı projeler

Dünya Bankası'nın tarımda yeniden yapılandırma projeleri için vereceği toplam 600 milyon dolarlık kredinin ilk dilimini oluşturan 397 milyon dolarının 166 milyon dolarlık bölümü, tarım satış kooperatifleri birliklerinin yeniden yapılandırılmasında kullanılacak.

Dünya Bankası, 250 milyon dolarlık çiftçi kayıt sistemi programı için 52 milyon dolar destek sağlayacak.

Toplam tutarı 545 milyon dolar olan 3 yıllık alternatif ürün ve ürün planlaması programı (çiftçi ürün değişim programı) kapsamında, Dünya Bankası tütün ve fındık ekim alanlarının daraltılması için 180 milyon dolar, doğrudan gelir desteği ödemesinin yaygınlaştırılması için de 200 milyon dolar kaynak sağlayacak. Bankadan sağlanacak kredinin 10-12 milyon dolarlık bölümü de projenin tanıtım hizmetlerinde ve çalışmalarında kullanılacak.